غذاها چطور در اثربخشی داروها نقش دارند

اثرات غذاها و مواد مغذی موجود در آن ها بر روی داروها، به دلیل وجود ترکیبات متنوعی از مواد معدنی، مواد آلی، پروتئین ها و ویتامین ها بوده و در بسیاری از موارد قابل پیش بینی نیست. غذاها از مهم ترین و متغیرترین عواملی هستند که بر عملکرد داروهای خوراکی در بدن تاثیر می گذارند.

به همین جهت، پیشگیری از تداخل غذا – دارو، بسیار دشوار بوده و در حال حاضر نیز مطالعات بیشتری نسبت به تداخل دارو – دارو انجام شده است تا تداخل غذا – دارو.

با این حال غذاها نیز از طرق مختلف بر اثر بخشی داروها اثر می گذارند:

تداخل نوشیدنی های الکلی با استامینوفن: هنگامی که از دردهای عضلانی، سردرد، آرتریت و … رنج می برید، مصرف استامینوفن اگرچه این دردها را کاهش می دهد اما احتمال ابتلا به آسیب های کبدی را نیز بالا می برد. احتمال ابتلا به این آسیب ها زمانی سه برابر می شود که همزمان هم داروهای ضد دردی مانند استامینوفن را مصرف کنید و هم نوشیدنی های الکلی بنوشید.

تداخل داروهای ضد تشنج با ویتامین دی: برخی داروهای ضد تشنج مانند دیلانتین و فنی تک در جذب کلسیم و ویتامین دی محدودیت ایجاد می کنند. این در حالی است که کلسیم و ویتامین دی هر دو برای تقویت استخوان ها و پیشگیری از پوکی استخوان ضروری هستند. اگر از داروهای ضد تشنج استفاده می کنید، حتما به میزان کافی لبنیات همچون شیر و ماست کم چرب که مهمترین منبع تامین کلسیم برای بدن می‌باشد، مصرف کنید و هم در ساعات اوج نور خورشید، روزانه ۱۵ دقیقه از نور آفتاب بهره ببرید.

تداخل داروهای ضد آکنه با هویج: مصرف همزمان داروی ضدآکنه مانند ایزوترتینوئین (آکوتان و دکوتان) با داروهای داکسی ‌سیکلین، مینوسیکلین، تتراسیکلین، متوترکسات، مکمل ‌های حاوی ویتامین آ و هر نوع مکمل برای افزایش یا کاهش وزن و بدن‌ سازی ممنوع است. توصیه می ‌شود از مصرف الکل هم خودداری شود زیرا باعث عوارض کبدی خواهد شد. بهتر است در طول درمان این دارو از زیاده ‌روی در مصرف آب هویج (بیش از دو لیوان در روز) خودداری کنید چراکه این دارو از مشتقات ویتامین آ تولید شده است و زیاده ‌روی در مصرف آب هویج همزمان با آن ممکن است باعث آسیب کبدی شود.

تداخل داروهای شل کننده رگ های خونی با موز: این دسته داروها از قبیل کپتوپریل، انالاپریل و لیزینوپریل رگ های خونی را شل کرده و منجر به جریان خون بهتر می شوند. مصرف این داروها پتاسیم را در بدن افزایش می دهد بنابراین اگر ما مواد غذایی حاوی پتاسیم بالا را به همراه این داروها مصرف کنیم، این وضعیت می تواند منجر به نامنظم شدن ضربان قلب شود. از مصرف موز، پرتقال، و جانشین های نمک در صورت استفاده از این داروها، پرهیز کنید.

تداخل آهن و آنتی بیوتیک با لبنیات: هیچگاه از شیر برای بلعیدن قرص های حاوی آهن یا آنتی بیوتیک ها استفاده نکنید. مصرف همزمان این دو باعث چسبیدن داروها به لبنیات می شود و یک ترکیب را تشکیل می دهد که اگرچه خطرناک نیست اما مانع تاثیر کافی ویتامین یا آنتی بیوتیک می شود. بعد از مصرف این داروها دو ساعت صبر کنید و بعد از آن، محصولات لبنی را مصرف نمایید.

تداخل داروهای کاهنده کلسترول با گریپ فروت: داروهایی مانند آترووستاتین یا سیمواستاتین با گریپ فروت حتمی است و عارضه جانبی این داروها را افزایش می دهد. دردهای عضلانی یکی از این عوارض است. در عوض می توانید به جای گریپ فروت، از پرتقال و لیمو استفاده کنید چون عوارض اینچنینی ندارند.

تداخل داروهای رقیق کننده خون با سبزیجات تیره رنگ: داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین با سبزیجات تیره رنگی مانند کاهو نیز شناخته شده است. این داروها منجر به توقف تولید ویتامین کا در کبد یم شوند و از لخته شدن خون ممانعت می کنند. اما سبزیجات تیره رنگ سرشار از ویتامین کا هستند و در صورت مصرف با داروهای رقیق کننده خون، با آنها تداخل ایجاد می کنند. در مورد زمان مصرف این سبزیجات، و در صورتی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنید، با پزشک تان مشورت کنید.